Program realizacji doradztwa zawodowego

 

uwzględniający wewnątrzszkolny system doradztwa zawodowego
w Zespole Szkolno - Przedszkolnym w Bisztynku
na rok szkolny 2023/2024

 

 

Główny cel realizacji doradztwa zawodowego
w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Bisztynku

 

Celem doradztwa zawodowego jest przygotowanie uczniów do dokonania świadomego i trafnego wyboru dalszej drogi edukacyjnej, a w przyszłości wyboru zawodu. Jest zobowiązaniem całej społeczności szkolnej do systematycznych oddziaływań wychowawczo – doradczych.

 Celem preorientacji zawodowej w oddziale przedszkolnym jest wstępne zapoznanie dzieci z wybranymi zawodami najbliższymi ich otoczeniu, pobudzenie i rozwijanie ich zainteresowań  i uzdolnień oraz stymulowanie ich pro-zawodowych marzeń.

Celem orientacji zawodowej w klasach I – III jest wstępne zapoznanie uczniów z różnorod­nością zawodów na rynku pracy, rozwijanie pozytywnej i pro-aktywnej postawy wobec pracy i edukacji oraz stwarzanie sytuacji edukacyjnych sprzyjających poznawaniu i rozwija­niu zainteresowań oraz pasji.

Celem orientacji zawodowej w klasach IV – VI jest poznawanie własnych zasobów, zapozna­nie uczniów z wybranymi zawodami i rynkiem pracy, kształtowanie pozytywnej i pro-aktyw­nej postawy uczniów wobec pracy i edukacji oraz stwarzanie sytuacji edukacyjnych i wychowawczych sprzyjających poznawaniu i rozwijaniu zdolności, zainteresowań oraz pasji.

Celem doradztwa zawodowego w klasach VII – VIII szkoły podstawowej jest przygotowanie uczniów do odpowiedzialnego planowania kariery i podejmowania przy wsparciu dorad­czym decyzji edukacyjnych i zawodowych, uwzględniających znajomość własnych zaso­bów oraz informacje na temat rynku pracy i systemu edukacji.

 

Działania związane z doradztwem zawodowym i ich adresaci

 

Działania związane z doradztwem zawodowym w przedszkolu i szkole podstawowej są kierowane do trzech grup adresatów:

- uczniów,

- nauczycieli,

- rodziców.
 

Działania kierowane do uczniów:

          udzielanie porad i konsultacji indywidualnych;

• prowadzenie zajęć grupowych związanych tematycznie z obszarami: poznawanie własnych zasobów; świat zawodów i rynek pracy; rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie; planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno- -zawodowych;
• aranżowanie sytuacji sprzyjających poznawaniu własnych zasobów np. poprzez udział w konkursach, przygotowywanie określonych zadań na zajęcia przedmiotowe, udział w organizowaniu uroczystości i imprez szkolnych;
• określanie potencjału edukacyjno-zawodowego

 

• prowadzenie kół zainteresowań;
• organizowanie spotkań z przedstawicielami instytucji rynku pracy;
• stwarzanie okazji do udziału w wydarzeniach takich jak np. targi edukacyjne;
• umożliwianie udziału w spotkaniach informacyjnych z przedstawicielami szkół ponadpodstawowych;
• informowanie o ofercie kształcenia w szkołach programowo wyższych;
• umożliwienie udziału w spotkaniach z absolwentami szkoły (prezentacje ścieżek rozwoju edukacyjno-zawodowego);
• organizowanie spotkań z przedstawicielami zawodów;
• organizowanie spotkań z inspirującymi osobami (pasjonatami, autorami innowacyjnych rozwiązań – młodymi ludźmi, którzy odnieśli sukces
• organizowanie wycieczek zawodoznawczych;
• stwarzanie uczniom klas VII–VIII możliwości udziału w ramach zajęć edukacyjnych w zajęciach u pracodawców lub w centrach kształcenia

praktycznego – zgodnie z ich zainteresowaniami i potrzebami;

• umożliwienie dostępu do informacji edukacyjno-zawodowej poprzez strony internetowe szkoły, szkolne konto Facebooka, tablice

informacyjne, e-dziennik;

• organizowanie zajęć w świetlicy związanych z orientacją zawodową,
• organizowanie kącików zawodoznawczych, np. w, przedszkolu, świetlicy szkolnej, salach edukacji wczesnoszkolnej;
• umożliwianie uczniom udziału w tzw. lekcjach zawodoznawczych organizowanych przez szkoły ponadpodstawowe zawodowe;
• udostępnianie materiałów multimedialnych (np. gier edukacyjnych, fimów i innych e-zasobów) ułatwiających samopoznanie, podejmowanie

decyzji edukacyjnych i zawodowych;

• prowadzenie projektów edukacyjnych tematycznie powiązanych z orientacją zawodową oraz doradztwem zawodowym.

 

Działania kierowane do nauczycieli, wychowawców, specjalistów:

□  umożliwienie udziału w szkoleniach i kursach z zakresu doradztwa zawodowego;

□  prowadzenie lekcji otwartych;

□  zwoływanie szkoleniowych posiedzeń rady pedagogicznej;

□  organizowanie wizyt studyjnych w firmach;

□  inicjowanie kontaktów z przedstawicielami instytucji rynku pracy;

□  organizowanie spotkań z przedstawicielami firm lokalnego rynku pracy;

□  udostępnianie zasobów z obszaru doradztwa zawodowego;

□  wspieranie w realizacji zadań doradztwa zawodowego.

Działania kierowane do rodziców:

 

□  organizowanie spotkań informacyjno-doradczych z doradcą zawodowym w szkole;

□  inicjowanie kontaktów z przedstawicielami instytucji działających na rynku pracy;

□  organizowanie spotkań z przedstawicielami firm lokalnego rynku pracy;

□         włączanie rodziców, jako przedstawicieli różnych zawodów, do działań informacyjnych szkoły, prezentowanie doświadczenia zawodowego z poszczególnych obszarów zawodowych.

□         informowanie o targach edukacyjnych;

□         udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych (między innymi poprzez: biblioteczkę publikacji, stronę www szkoły, szkolne konto Facebooka, tablice informacyjne, e-dziennik);

□         włączanie rodziców w szkolne działania związane z orientacją zawodową i doradztwem zawodowym.

 

Realizatorzy działań związanych z doradztwem zawodowym

W szkole podstawowej w realizację działań związanych z doradztwem zawodowym zaangażowani są wszyscy członkowie rady pedagogicznej: dyrektor, nauczyciele wychowawcy, nauczyciele (w tym nauczyciele przedszkola i edukacji wczesnoszkolnej), nauczyciel-wychowawca w świetlicy szkolnej, nauczyciel-bibliotekarz, specjaliści (m.in. pedagog, pedagog specjalny, psycholog, doradca zawodowy) oraz inne osoby zatrudnione w szkole, np. pielęgniarka szkolna.

 

Działania związane z realizacją doradztwa zawodowego 2023/2024

 

FORMY REALIZACJI Działania:	OSOBY ODPOWIEDZIALNE
Poznawanie zawodów poprzez udział dzieci w zabawach, scenkach dramowych związanych z zawodami, pogadanki z wychowawcami, kolorowanki ilustrujące zawody w  przedszkolu oraz kl. 1-3	Wychowawcy przedszkola i klas 1-3, wychowawcy świetlicy
Zajęcia warsztatowe dotyczące orientacji zawodowej, wczesnego rozpoznawania predyspozycji osobowościowych, zainteresowań w klasach 1-3	Wychowawcy klas, pedagog szkolny
Czasopisma, poradniki i informatory, udostępniane w formie papierowej i elektronicznej na stronach internetowych związanych z doradztwem zawodowym.	Doradca zawodowy, bibliotekarz
Udział uczniów w olimpiadach i konkursach przedmiotowych i zawodach sportowych, wyjazdy, edukacja teatralna i medialna. Organizowanie w szkole akcji i konkursów wspierających rozwijanie i prezentowanie własnych zainteresowań i talentów muzycznych, plastycznych, wiedzy, technicznych	Wychowawcy, nauczyciele, nauczyciel świetlicy szkolnej
Informowanie o spotkaniach i udział uczniów w dniach otwartych szkół średnich.	wychowawcy, doradca zawodowy, dyrektor
Przeprowadzenie pogadanek zawodoznawczych w klasach, zajęcia realizowane w oparciu o scenariusze dla poszczególnych bloków tematycznych.	Wychowawcy przedszkola i klas 1-3, wychowawcy klas 4-8 na lekcjach wychowawczych, doradca zawodowy,
Informacje o szkołach i zawodach (gazetki szkolne, internetowa baza informacyjna).	Doradca zawodowy, nauczyciele, bibliotekarz
Zajęcia związane z planowaniem przyszłości w ramach lekcji wychowawczych. Warsztaty dotyczące planowania kariery, w zakresie pokonywania stresu, organizowanie wycieczek zawodoznawczych.	Wychowawcy, doradca zawodowy, pedagog, wychowawcy
Rozpoznawanie planów edukacyjnych i zawodowych uczniów – rozmowy z uczniami. Rozmowy z wychowawcami, nauczycielami, rodzicami  w zakresie wyboru zawodu, zainteresowań, kierunku kontynuowania kształcenia dla uczniów klas VIII. W razie potrzeby konsultacje indywidualne i  spotkania klas VII i VIII z doradcą zawodowym.	Doradca zawodowy, pedagog szkolny
Włączanie placówek, instytucji i zakładów pracy  w proces doradztwa zawodowego. Wycieczki do zakładów pracy. Spotkania  z przedstawicielami różnych ciekawych zawodów.	Doradca zawodowy, pedagog, wychowawcy klas, nauczyciele, dyrektor
Spotkanie z rodzicami i uczniami klas ósmych, informacja o przebiegu rekrutacji do szkół ponadpodstawowych.	Wychowawca, doradca zawodowy, pedagog.
Współpraca z Radą Pedagogiczną i  Rodzicami – ustalenie metod i form pracy zawodoznawczej w szkole.	Doradca zawodowy, dyrektor, pedagog

 

Tematyka zajęć z doradztwa zawodowego w kl. 7 i 8 prowadzonego przez doradcę zawodowego.

Jeden temat zajęć obejmuje jedną jednostkę lekcyjną, tj. 45 minut. (w roku szkolnym po 10 godzin zajęć dla każdej klasy).

 

KLASY: VII A, VII B
Dział tematyczny:	Temat zajęć:	Liczba godzin	Metody i środki:	Osiągnięcia ucznia. Uczeń:
POZNAWANIE WŁASNYCH ZASOBÓW	1. Moje zainteresowania i predyspozycje zawodowe.	1	dyskusja, praca indywidualna, plakat, giełda pomysłów, zdania niedokończone kwestionariusz wielorakiej inteligencji Howarda Gardnera, checklista,	rozpoznaje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe oraz stan zdrowia)
	2. Jaki jest mój stan zdrowia? Moje ograniczenia i możliwości.	1	- ankieta, autodiagnoza	rozpoznaje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe oraz stan zdrowia)
	3. Jaki jest mój charakter? Moje mocne i słabe strony.	1	- ćwiczenia indywidualne, autodiagnoza	dokonuje syntezy przydatnych w planowaniu kariery edukacyjno- zawodowej informacji o sobie wynikających z autodiagnozy, ocen innych osób oraz innych źródeł

 

ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY	4. Zawody wokół nas. Kwalifikacje zawodów szkolnictwa zawodowego.	1	kolaż -kalambury, quiz, plakat, wywiad projekcje filmów o zawodach	wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody, uwzględniając składowe ich opisów, w tym dróg ich zdobywania
	5. Jak scharakteryzować współczesny rynek pracy? Nowe zawody na rynku pracy.	1	rozsypanka, skojarzenia niedokończone zdania	wyjaśnia zjawiska i trendy zachodzące na współczesnym rynku pracy
	6. Autoprezentacja, czyli sztuka przedstawiania siebie.	1	- ćwiczenia autoprezentacji	dokonuje autoprezentacji
	7. Wolontariat – wstępem do kariery.	1	kula śnieżna, plakat film o wolontariacie	analizuje znaczenie i możliwości doświadczania pracy
RYNEK EDUKACYJNY  I UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE	8. Szkoły zawodowe – szkołami pozytywnego wyboru.	1	mini debata prezentacj multimedialna	analizuje oferty szkolnictwa ponadpodstawowego i wyższego pod kątem możliwości dalszego kształcenia, korzystając z dostępnych źródeł informacji
PLANOWANIE WŁASNEGO ROZWOJU I PODEJMOWANIE DECYZJI EDUKACYJNO- ZAWODOWYCH	9. Kim chcę zostać w przyszłości?	1	- praca indywidualna, schematy planowania	określa marzenia, cele i plany edukacyjno-zawodowe na bazie własnych zasobów
	10. Doradca zawodowy – kto to taki? Co dwie głowy to nie jedna. Kto może mi pomóc w wyborze szkoły i zawodu?	1	dyskusja, rundka pytań zdania niedokończone	identyfikuje osoby i instytucje wspomagające planowanie kariery  i wyjaśnia, w jakich sytuacjach korzystać           z ich pomocy

 

 

 

KLASA VIII
Dział tematyczny:	Temat zajęć:	Liczba godzin:	Metody i środki:	Osiągnięcia ucznia. Uczeń:
POZNAWANIE WŁASNYCH ZASOBÓW	1. Jakie wartości są dla mnie ważne? Mój system wartości a moja kariera.	1	rozmowa kierowana, arkusze, kwestionariusz Kotwice kariery	charakteryzuje wartości z uwzględnieniem wartości pracy i etyki       zawodowej
	2. Rozpoznaję swoje aspiracje .  Co mnie motywuje?	1	gra dydaktyczna pogadanka	określa aspiracje i potrzeby w zakresie własnego rozwoju i możliwe sposoby ich realizacji
ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY	3. Praca jako wartość w życiu człowieka.	1	asocjogram gra dydaktyczna	uzasadnia znaczenie pracy w życiu człowieka
	4. Moje zasoby i preferencje a oczekiwania pracodawców.	1	- kwestionariusze do autodiagnozy (temperamentu, predyspozycji zawodowych)	porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami  pracodawców
	5. Informacje w zasięgu ręki, czyli poznaję ofertę szkół ponadpodstawowych.	1	plakat, praca     indywidualna ulotki szkół	analizuje kryteria rekrutacyjne do wybranych szkół w kontekście rozpoznania własnych zasobów

 

RYNEK EDUKACYJNY I UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE	6. Szkoła podstawowa i co dalej? Moja edukacyjna przygoda.	1	dyskusja, rozsypanka, krzyżówki, film: Decyzje - szanse czy ograniczenia?	charakteryzuje strukturę systemu edukacji formalnej oraz możliwości edukacji pozaszkolnej w Polsce
	7. Jak długo uczymy się?	1	- dyskusja - world cafe	określa znaczenie uczenia się przez całe życie
PLANOWANIE WŁASNEGO ROZWOJU I PODEJMOWANIE DECYZJI EDUKACYJNO- ZAWODOWYCH	8. Kariera zawodowa. Co w trawie piszczy?	1	mapa myśli, plakat prezentacja, gra on-line Klocki kariery	planuje ścieżki kariery edukacyjno- zawodowej, uwzględniając konsekwencje podjętych wyborów
	9. Jak wybrać szkołę? Indywidualne plany działania.	1	praca indywidualna karty: koło możliwości, schemat Q-sort	podejmuje decyzje o dalszej drodze edukacyjno- zawodowej samodzielnie lub przy wsparciu doradczym
	10. Zasady rekrutacji do szkół ponadpodstawowych. Obliczanie punktów   rekrutacyjnych.	1	rozmowa kierowana prezentacja przykładów praca indywidualna	potrafi obliczyć punkty rekrutacyjne, zna system obliczania punktów, zna zasady rekrutacji do szkół ponadpodstawowych, uczeń wie jak znaleźć informację o progach punktowych do poszczególnych szkół ponadpodstawowych

 

 

Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego

 

1. 1. Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla przedszkola

 

1. 1. 1. Poznanie siebie

Dziecko:

1. 1. określa, co lubi robić
   2. podaje przykłady różnych zainteresowań
   3. określa, co robi dobrze
   4. podejmuje działania i opisuje, co z nich wyniknęło dla niego i dla innych.

2. Świat zawodów i rynek pracy

Dziecko:

1. 1. odgrywa różne role zawodowe w zabawie
   2. podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w jego najbliższym otoczeniu

        i nazwy tych zawodów, które wzbudziły jego zainteresowanie oraz identyfikuje

        i opisuje czynności zawodowe wykonywane przez te osoby

1. 3. wskazuje zawody zaangażowane w powstawanie produktów codziennego użytku oraz

        w zdarzenia, w których dziecko uczestniczy, takie jak wyjście na zakupy, koncert, pocztę

1. 4. podejmuje próby posługiwania się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny
   5. opowiada o sobie w grupie rówieśniczej.

 

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie

Dziecko:

1. 1. nazywa etapy edukacji (bez konieczności zachowania kolejności chronologicznej)
   2. nazywa czynności, których lubi się uczyć.

 

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych

Dziecko:

1. 1. opowiada, kim chciałoby zostać
   2. na miarę swoich możliwości planuje własne działania lub działania grupy rówieśniczej przez wskazanie pojedynczych czynności i zadań niezbędnych do realizacji celu podejmuje próby decydowania w ważnych dla niego sprawach, indywidualnie i w ramach działań grupy rówieśnicze

 

 

1. 2. Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas I–III szkół podstawowych

 

1. 1. 1. Poznanie siebie Uczeń:

 

1. 1. opisuje swoje zainteresowania i określa, w jaki sposób może je rozwijać;
   2. prezentuje swoje zainteresowania wobec innych osób;
   3. podaje przykłady różnorodnych zainteresowań ludzi;
   4. podaje przykłady swoich mocnych stron w różnych obszarach;
   5. podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i opisuje, co z nich wyniknęło dla niego i dla innych.

 

1. 1. 2. Świat zawodów i rynek pracy Uczeń:

 

1. 1. odgrywa różne role zawodowe w zabawie;
   2. podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu oraz opisuje podstawową specyfikę pracy w

wybranych zawodach;

1. 3. opisuje, czym jest praca, i omawia jej znaczenie w życiu człowieka na wybranych przykładach;
   4. omawia znaczenie zaangażowania różnych zawodów w kształt otoczenia, w którym funkcjonuje;
   5. opisuje rolę zdolności i zainteresowań w wykonywaniu danego zawodu;
   6. posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny.
      3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie Uczeń:

1. 1. uzasadnia potrzebę uczenia się i zdobywania nowych umiejętności;
   2. wskazuje treści, których lubi się uczyć;
   3. wymienia różne źródła wiedzy i podejmuje próby korzystania z nich.

 

1. 1. 4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych Uczeń:
   1. opowiada, kim chciałby zostać i co chciałby robić;
   2. planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując na podstawowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu;
   3. próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio z jego osobą.

 

1. 3. Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV–VI szkół podstawowych

 

1. Poznawanie własnych zasobów Uczeń:

 

1. 1. określa własne zainteresowania i uzdolnienia oraz kompetencje;
   2. wskazuje swoje mocne strony oraz możliwości ich wykorzystania w różnych dziedzinach życia;
   3. podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i ocenia swoje działania, formułując wnioski na przyszłość;
   4. prezentuje swoje zainteresowania i uzdolnienia wobec innych osób z zamiarem zaciekawienia odbiorców.

 

2. Świat zawodów i rynek pracy Uczeń:

 

1. 1. wymienia różne grupy zawodów i podaje przykłady zawodów charakterystycznych dla poszczególnych grup, opisuje różne ścieżki ich

uzyskiwania oraz podstawową specyfikę pracy w zawodach;

1. 2. opisuje, czym jest praca i jakie ma znaczenie w życiu człowieka;
   3. podaje czynniki wpływające na wybory zawodowe;
   4. posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny;
   5. wyjaśnia rolę pieniądza we współczesnym świecie i jego związek z pracą.

 

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie Uczeń:

 

1. 1. wskazuje różne sposoby zdobywania wiedzy, korzystając ze znanych mu przykładów, oraz omawia swój indywidualny sposób nauki;
   2. wskazuje przedmioty szkolne, których lubi się uczyć;
   3. samodzielnie dociera do informacji i korzysta z różnych źródeł wiedzy.

 

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych Uczeń:

 

1. 1. opowiada o swoich planach edukacyjno-zawodowych;
   2. planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując szczegółowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu;
   3. próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio lub pośrednio z jego osobą.

 

1. 4. Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas VII–VIII szkół podstawowych

 

1. Poznawanie własnych zasobów Uczeń:

 

1. 1. określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych;
   2. rozpoznaje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe);
   3. dokonuje syntezy przydatnych w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej informacji o sobie wynikających z autoanalizy, ocen innych osób oraz innych źródeł;
   4. rozpoznaje własne ograniczenia jako wyzwania w odniesieniu do planów edukacyjno-zawodowych;
   5. rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno- zawodowej;
   6. określa aspiracje i potrzeby w zakresie własnego rozwoju i możliwe sposoby ich realizacji;
   7. określa własną hierarchię wartości i potrzeb.

 

2. Świat zawodów i rynek pracy Uczeń:

 

1. 1. wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody, uwzględniając kwalifikacje wyodrębnione w

zawodach oraz możliwości ich uzyskiwania;

1. 2. porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców;
   3. wyjaśnia zjawiska i trendy zachodzące na współczesnym rynku pracy, z uwzględnieniem regionalnego i lokalnego rynku pracy;
   4. uzasadnia znaczenie pracy w życiu człowieka;
   5. analizuje znaczenie i możliwości doświadczania pracy;
   6. wskazuje wartości związane z pracą i etyką zawodową;
   7. dokonuje autoprezentacji;
   8. charakteryzuje instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej, w tym instytucje rynku pracy.

 

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie Uczeń:
   1. analizuje oferty szkół ponadpodstawowych i szkół wyższych pod względem możliwości dalszego kształcenia, korzystając z dostępnych źródeł informacji;
   2. analizuje kryteria rekrutacyjne do szkół ponadpodstawowych w kontekście rozpoznania własnych zasobów;
   3. charakteryzuje strukturę systemu edukacji formalnej oraz możliwości edukacji pozaformalnej i nieformalnej;
   4. określa znaczenie uczenia się przez całe życie.